نهال بید فر، با نام علمی Salix babylonica، یکی از درختان زینتی محبوب و چشمنواز در جهان است که به دلیل فرم آویزان و ظریف شاخههایش، در بسیاری از فرهنگها نماد آرامش و زیبایی شناخته میشود. این درخت که با نامهای بید مجنون یا بید اشک نیز معروف است، بهسرعت رشد میکند و برای ایجاد سایهبانهای گسترده و طراحیهای منظرهای در پارکها، باغها، حاشیه رودخانهها و فضای سبز ویلایی ایدهآل است.
بارزترین مشخصه نهال بید فر، شاخههای بلند، نازک، انعطافپذیر و کاملاً آویزان آن است که تا نزدیکی زمین نیز میرسند و منظرهای مجنونوار و رویایی ایجاد میکنند. برگهای آن باریک، کشیده و به رنگ سبز روشن هستند که در پاییز به رنگ زرد طلایی زیبایی درمیآیند. ارتفاع درخت بالغ میتواند به ۱۰ تا ۲۵ متر برسد و تاجی گسترده و چترماند ایجاد کند. برخلاف درختان مثمری مانند نهال سیب گالا یا انجیر گلابی زرد که جذابیت اصلیشان در میوه است، زیبایی بید فر در فرم و برگآرایی آن است.
نهال بید فر به سرعت رشد میکند و به نور کامل آفتاب نیاز دارد. این درخت به رطوبت علاقه زیادی دارد و در کنار جویبارها، برکهها و زمینهای مرطوب بهترین رشد را نشان میدهد. به همین دلیل، در طراحیهای اکو-منظر (Eco-landscape) برای تثبیت کنارههای رودخانه و جلوگیری از فرسایش خاک بسیار ارزشمند است. خاک مناسب برای آن خاکهای لومی، حاصلخیز و با زهکش خوب است، اگرچه نسبت به انواع مختلف خاک تا حدودی سازگار است. توجه به این نکته مهم است که ریشههای بید فر، برخلاف ریشههای عمیق نهال گردو آمریکایی، سطحی و گسترده هستند و میتوانند به سیستمهای فاضلاب و پیهای ساختمانی نزدیک به کاشت آسیب برسانند.
کاربرد اصلی نهال بید فر در هنر طراحی منظر (لنداسکیپ) است. این درخت بهعنوان یک نقطه کانونی (Focal Point) در باغهای بزرگ، برای ایجاد سایهبان بر روی نیمکتها و آلاچیقها و همچنین برای کاشت به صورت ردیفی در حاشیه معابر و پیادهروها استفاده میشود. ترکیب آن با درختانی که فرم متفاوتی دارند، مانند صنوبر نیگرا با فرم ستونی و عمودی، میتواند کنتراست بصری جذابی ایجاد کند.
تکثیر بید فر عمدتاً از طریق قلمه چوب نرم یا نیمهخشبی به راحتی انجام میشود. حتی قرار دادن یک شاخه در آب یا خاک مرطوب میتواند به ریشهدهی منجر شود که نشان از سرزندگی بالای این گونه دارد. بهترین زمان برای کاشت نهال، اواخر پاییز یا اوایل بهار است. هنگام کاشت، باید به فاصله مناسب از سازهها توجه کرد و مکانی با دسترسی کافی به آب را برای آن انتخاب نمود.
نیاز آبی بید فر بالا است، به ویژه در سالهای اولیه رشد و در فصل گرما. آبیاری منظم و عمیق برای حفظ سلامت و شادابی آن ضروری است. استفاده از مالچ در پای درخت به حفظ رطوبت خاک کمک میکند. این درخت نیاز غذایی خاصی ندارد و یک برنامه کوددهی معمول با کودهای متعادل در بهار برای آن کافی است. هرس آن معمولاً سبک است و برای حفظ فرم طبیعی و حذف شاخههای شکسته یا بیمار انجام میشود. این هرس، برخلاف هرس فرمدهی دقیق درختانی مانند بادام شاهرودی ۷، بسیار ساده است.
بید فر ممکن است مورد حمله آفاتی مانند شته، کنه تارعنکبوتی و برخی بیماریهای قارچی مانند زنگ و لکهبرگی قرار گیرد. با این حال، با حفظ سلامت درخت از طریق آبیاری و تغذیه مناسب، میتوان مقاومت آن را افزایش داد. این درخت به بادهای شدید حساس است و شاخههای بلند و انعطافپذیر آن ممکن است در طوفان بشکنند. همچنین، در مناطق با آب و هوای بسیار خشک و کمآب ممکن است دچار تنش شود.
بید فر بهعنوان یک درخت غیرمثمر زینتی، کارکردی کاملاً متفاوت با درختان میوهدار مانند نهال انگور سلطانی یا نهال انجیر گلابی دارد. در حالی که آن درختان برای تولید محصول کشت میشوند، هدف از کاشت بید فر، زیباسازی، ایجاد سایه و بهبود کیفیت محیط است. میتوان آن را در کنار درختچههای تزیینی میوهدار مانند گوجه بری کاشت تا هم زیبایی فرم و هم جذابیت میوههای رنگی را در فضای سبز داشته باشیم.
ریشههای مهاجم: همانطور که گفته شد، ریشههای بید فر میتوانند گسترده و مهاجم باشند. کاشت آن باید با فاصله ایمنی (حداقل ۱۵ متر) از لولههای آب، فاضلاب، استخر و پی ساختمانها انجام شود.
برگریزی: ریزش برگهای آن در پاییز میتواند زیاد باشد.
عمر نسبتاً کوتاه: در مقایسه با برخی درختان، بید فر عمر کوتاهتری (حدود ۴۰ تا ۷۵ سال) دارد.
نهال بید فر، با شاخههای نقرهای-سبز و فرم دلانگیز مجنونوارش، هدیهای از طبیعت برای خلق مناظر رویایی و آرامشبخش است. این درخت با رشد سریع و نیاز به مراقبت نسبتاً کم (به جز آبیاری)، گزینهای عالی برای ایجاد یک سایهبان گسترده و یک عنصر چشمنواز در باغهای بزرگ، پارکها و حاشیه آبها است. با رعایت نکات مربوط به فاصله کاشت و نیاز آبی، میتوان از حضور این درخت افسانهای در فضای سبز لذت برد و جلوهای منحصر به فرد خلق کرد.
آدرس: آذربایجان غربی، میاندوآب، اتوبان ولایت، سه راهی گوگ تپه
طراحی و توسعه توسط آژانس ریونا
