انگور سلطانی سیاه، یکی از ارقام اصیل و باارزش انگور در ایران است که به دلیل کیفیت ممتاز، رنگ جذاب و بازارپسندی بالا، جایگاه ویژهای در باغات کشور دارد. این رقم که با نامهای دیگری مانند “سلطانی سیاه” نیز شناخته میشود، بهعنوان یک رقم چندمنظوره (تازهخوری، آبگیری و تا حدی کشمش) مورد توجه باغداران قرار گرفته است.
میوه انگور سلطانی سیاه دارای حبه های کشیده، بیدانه یا کمدانه و به رنگ بنفش تیره تا مشکی براق است. پوست نسبتاً نازک ولی مقاوم، بافت ترد و گوشت آبدار همراه با طعم شیرین و غلیظ، از شاخص های اصلی این رقم محسوب می شود. خوشه ها معمولا بزرگ، مخروطی شکل و با تراکم حبه متوسط هستند که برداشت مکانیزه و دستی را تسهیل میکنند. رنگ جذاب و طعم عالی آن برای تازهخوری و تولید آب انگور مرغوب، این رقم را محبوب کرده است. این کیفیت برتر، سیب گالا را در میان سیب ها به یاد میآورد که آن هم به دلیل طعم شیرین و بافت تردش بسیار محبوب است.
نهال انگور سلطانی سیاه دارای رشد قوی و بازدهی بالا است. این رقم جزء ارقام نیمهرونده محسوب میشود و نیاز به سیستم داربستی مناسب برای هدایت رشد و حداکثر تولید دارد. برگهای پنجهای و نسبتاً بزرگ آن، قدرت فتوسنتزی بالایی ایجاد میکنند که در نهایت به کیفیت بهتر میوه و تجمع بهتر آنتوسیانین (عامل رنگدانه) منجر میشود. در مقایسه با درختانی مانند صنوبر نیگرا که رشد عمودی سریعی دارند، تاک انگور نیاز به هدایت و پشتیبانی دارد، اما در عوض در واحد سطح، بازده اقتصادی بسیار بالاتری ارائه میدهد.
انگور سلطانی سیاه بهطور گستردهای با شرایط نیمهخشک و خشک ایران سازگار شده است. این رقم نیاز سرمایی متوسطی دارد و در مناطقی با تابستانهای گرم، طولانی و خشک بهترین کیفیت و رنگگیری را نشان میدهد. آفتاب کامل برای رسیدن کامل قند و ظهور رنگ دانههای تیره ضروری است. مقاومت نسبی به خشکی از ویژگیهای مهم این رقم است، اگرچه آبیاری منظم برای تولید محصول باکیفیت و کمیت بالا ضروری است. این سازگاری، مشابه سازگاری خوب نهال بادام شاهرودی ۷ با شرایط خشک و نیمهخشک است.
این رقم در خاک های لومی با زهکش عالی بهترین عملکرد را دارد. مانند اغلب ارقام انگور، به خاک های سنگین و ایستابی حساس است و در چنین شرایطی مستعد بیماری های ریشه می شود. برنامه تغذیه ای متعادل با تأکید بر پتاسیم برای افزایش قند میوه و عناصر کم مصرف برای بهبود رنگ ضروری است. تغذیه مناسب، همان طور که برای تولید مغز باکیفیت در نهال بادام حریر حیاتی است، برای تولید حبههای درشت، شیرین و پررنگ انگور سلطانی سیاه نیز ضروری است.
استفاده از سیستم داربست (مثل سیستم پاچراغی یا سیستم خطی) برای این رقم ضروری است. هرس زمستانه (هرس خشک) اصلیترین عملیات برای تنظیم باردهی و حفظ فرم درخت است. در روشهای مدرن، هرس سبز (در بهار و تابستان) نیز برای کنترل شاخ و برگ، بهبود نوردهی و تهویه خوشهها انجام میشود که در نهایت از بروز بیماریهای قارچی جلوگیری کرده و رنگگیری و قند میوه را بهبود میبخشد.
اگرچه انگور سلطانی سیاه به خشکی مقاوم است، اما برای دستیابی به تولید اقتصادی و باکیفیت، آبیاری منظم مورد نیاز است. کاهش آبیاری در مرحله نزدیک به برداشت (تنش آبی کنترلشده) می تواند به غلظت بیشتر طعم و رنگ کمک کند. سیستمهای آبیاری تحت فشار مانند قطرهای، بهترین گزینه هستند چرا که هم در مصرف آب صرفهجویی میکنند و هم از ایجاد رطوبت بر روی برگها و خوشهها (که عامل بیماری است) جلوگیری مینمایند.
زمان برداشت انگور سلطانی سیاه بسته به منطقه از اواخر تابستان تا اوایل پاییز متغیر است. این رقم بهصورت گسترده برای مصارف مختلف استفاده میشود:
تازهخوری: به دلیل ظاهر جذاب، رنگ زیبا و طعم عالی.
تولید آب انگور: به دلیل رنگ تیره و طعم غلیظ، برای آبگیری ایدهآل است.
تولید کشمش تیره: اگرچه رقم تخصصی کشمش نیست، اما قابل استفاده است.
انگور سلطانی سیاه ممکن است مورد حمله آفاتی مانند کنه تارعنکبوتی، زنجره مو و بیماریهای قارچی مانند سفیدک پودری و سفیدک دروغین قرار گیرد. اجرای برنامه مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، انتخاب محل کاشت با تهویه مناسب و هرس اصولی، بهترین راهکار برای کاهش خسارات است. این مراقبتها، دقیقتر از مراقبتهای مورد نیاز برای یک درختچه کمتوقع مانند گوجه بری است.
کشت انگور سلطانی سیاه به دلیل بازدهی بالا، رنگ منحصر به فرد و بازار فروش خوب برای تازهخوری و آبگیری، از توجیه اقتصادی بالایی برخوردار است. این رقم، در کنار محصولات ارزشمند دیگری مانند نهال انجیر گلابی زرد یا نهال انجیر گلابی، میتواند در برنامهریزی برای ایجاد باغات متنوع و پربازده بسیار موثر باشد و رنگی متفاوت به سبد محصولات باغدار اضافه کند.
نهال انگور سلطانی سیاه با رنگ چشمنواز و طعم غلیظ خود، گزینهای عالی برای باغدارانی است که به دنبال تنوع و تولید محصولی با کیفیت بالا و بازارپسندی ویژه هستند. سازگاری با شرایط خشک، نیاز به مدیریت اصولی هرس و داربست، و پتانسیل بالا برای تولید محصولی مرغوب، از ویژگیهای کلیدی این رقم به شمار میرود. با انتخاب نهال سالم و اصیل و رعایت اصول علمی کشت، میتوان از این “گوهری تیرهرنگ” تاکستان، برداشتی پربار و سودآور داشت.
آدرس: آذربایجان غربی، میاندوآب، اتوبان ولایت، سه راهی گوگ تپه
طراحی و توسعه توسط آژانس ریونا
